เปิด ก.ม. ส่องตำนาน แห่ 'โดราเอม่อน' แทนแมว กับคำติงทำลายประเพณี!?

ฤดูฝนปีน้ี ถือว่าแล้งหนักกว่าทุกปีที่ผ่านมาไม่ว่าจะเป็น คู คลอง หรือแม้กระทั่งเขื่อน น้ำต่างแห้งขอด พื้นดินแตกระแหง สร้างความเดือดร้อนให้กับชาวบ้าน และเกษตรกรเป็นจำนวนมาก เมื่อธรรมชาติไม่เป็นใจ ราชการแก้ไขล่าช้า ชาวบ้านจึงต้องงัดเอาพิธีกรรมและประเพณีโบราณออกมาขอน้ำขอฝนเพื่อหล่อเลี้ยงชีพ 

แต่ใครจะคิดว่า....ชาวบ้านใน อ.หนองม่วง จ.แพร่ ไอเดียบรรเจิด ถึงขั้น นำประเพณี "แห่นางแมว" มาประยุกต์ถึงขั้นใช้ "ตุ๊กตาโดราเอม่อน" ขังกรง แล้วทำพิธีขอฝน สร้างความฮือฮาให้กับชาวเน็ต และคนทั่วไปที่ได้เห็น โดยมีแนวคิดที่จะหลีกเลี่ยงกฎหมายทารุณกรรมสัตว์ กฎหมายน้องใหม่ ที่คุมเข้มจนชาวบ้านหวาดกลัว แต่ความจริงแล้วประเพณีที่มีวัตถุประสงค์ใด และหากนำมาใช้ในยุคที่มี พ.ร.บ.คุ้มครองสัตว์ จะเข้าข่ายกระทำความผิดจริงหรือไม่ ? ทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์มีคำตอบที่นี่ !

เปิดตำนาน พิธีแห่นางแมว 

พันเอกพิเศษอำนาจ พุกศรีสุข ผู้ทรงคุณวุฒิ สาขาประเพณีและแนวปฏิบัติทางสังคม กรมส่งเสริมวัฒนธรรม เล่าถึงความเป็นมาของประเพณีแห่นางแมวคร่าวๆ ว่า เป็นประเพณีดั้งเดิมที่ทำกันทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย โดยอาศัยความเชื่อที่ว่า แมวจะสามารถสื่อสารกับเทพหรือเทวดาได้ เนื่องจากเป็นสัตว์พิเศษที่มีถึงเก้าชีวิต จึงนำมาแห่รอบหมู่บ้านให้ผู้คนได้ออกมารดน้ำ เพื่อเป็นการทำให้แมวเปล่งเสียงร้องออกมา เปรียบเสมือนการส่งสารไปถึงเทพเบื้องบน ให้ปล่อยฝนลงมาสู่พื้นดิน หรืออีกความเชื่อที่ว่าด้วยจิตวิทยามวลรวม ที่ชาวบ้านต่างพร้อมใจกันอธิษฐานระหว่างการแห่นางแมว ว่าให้ฝนตกลงมาจะสามารถทำให้เกิดสิ่งที่ทุกคนมุ่งหวังได้

สาดน้ำ ขอพรแมว แค่กลอุบาย! ที่แท้ฝนตก เกิดจากหลักวิทยาศาสตร์

พันเอกพิเศษอำนาจ กล่าวต่อว่า อีกหนึ่งเหตุผลของประเพณีแห่นางแมว ที่สามารถทำให้ฝนตกได้นั้น เกิดจากการรดน้ำตลอดระยะทางของหมู่บ้าน เมื่อมีน้ำจำนวนมากถูกรดลงสู่พื้นดิน ก็จะสามารถทำให้พื้นดินเกิดความชื้นขึ้นและสามารถชักนำให้เกิดเมฆฝนตามมาภายหลังในบริเวณดังกล่าว เพราะฉะนั้นสามารถสังเกตได้ว่า เมื่อประกอบพิธีกรรมเสร็จสิ้นอีกไม่นานก็จะเกิดฝนตกตามมา

ดัดแปลงพิเรนทร์ ใช้โดราเอม่อน แห่แทนแมว เสี่ยงทำประเพณีเสื่อม

ส่วนการนำตุ๊กตาแมวโดราเอม่อน มาใช้แทนในประเพณีแห่นางแมว โดยอ้างว่าเป็นการเลี่ยง พ.ร.บ. คุ้มครองสัตว์ ผู้ทรงคุณวุฒิ สาขาประเพณีและแนวปฏิบัติทางสังคม กรมส่งเสริมวัฒนธรรม มองว่า การกระทำดังกล่าว ถือเป็นการทำลายประเพณี และมรดกทางวัฒนธรรมอย่างร้ายแรง ไม่ถือว่าเป็นเรื่องที่ดูดี ยิ่งทำก็ยิ่งแต่จะเสีย เอามาวัฒนธรรมมาใช้แบบผิดทาง เพราะตนไม่เล็งเห็นเลยว่าประเพณีดังกล่าว เป็นการทารุณกรรมสัตว์อย่างไร เพราะตัวพิธีกรรมเป็นเพียงการรดน้ำแมว ไม่มีเรื่องของการทุบตี จับโยน หรือถึงขั้นทำให้แมวเสียชีวิต ภาพที่เห็นแกว่งไปมาก็อาจเกิดจากคนหาม เมาสุราจึงเดินไม่ตรง ในส่วนที่แมวร้องก็เพราะเป็นสัญญาณส่งถึงเทวดา ถ้าในความเป็นจริงก็คือ มันหนาว

เปิดกฎหมายทารุณสัตว์ แห่งนางแมว ผิดไม่ผิด...?

ด้านกูรูกฎหมาย อาจารย์ประมาณ เลืองวัฒนะวณิช กรรมการบริหารสภาทนายความ ให้สัมภาษณ์กับทางทีมข่าวเฉพาะกิจไทยรัฐออนไลน์ว่า ประเพณีแห่นางแมว ถือเป็นพิธีกรรมตามความเชื่อทางศาสนาที่ไม่เข้าข่ายการทารุณกรรมสัตว์ เนื่องจากเมื่อเทียบเคียงกับ พระราชบัญญัติ ป้องกันการทารุณกรรมและการจัดสวัสดิภาพสัตว์ พ.ศ. 2557 ในหมวดที่ 5 มาตรา 21 ว่าด้วยเรื่องการกระทำที่ไม่ถือว่าเป็นการทารุณกรรมสัตว์ ในข้อที่ 5 นั้นระบุไว้ว่า การฆ่าสัตว์ตามพิธีกรรมหรือความเชื่อทางศาสนาถือเป็นข้อยกเว้น ถึงแม้ แห่นางแมวจะไม่ได้ฆ่า แต่ก็เข้าข่ายข้อยกเว้นในกรณีที่เป็นพิธีกรรมทางศาสนาและประเพณีที่ทำต่อกันมาอย่างยาวนาน

นอกจากนั้นอาจารย์ประมาณ ยังได้ให้ความรู้เพิ่มเติมมาอีกว่า ประเพณีแห่นางแมวสามารถเทียบเคียงเข้ากับหลายข้อในมาตรา 21 เช่น ข้อที่ 9 ซึ่งหลายคนอาจจะยังทราบแค่ผิวเผิน แต่ในความจริง พ.ร.บ.ฉบับนี้ได้ระบุถึงข้อจำกัดไว้ค่อนข้างชัดเจนดังนี้

ตามมาตรา 21 การกระทําดังต่อไปนี้ ไม่ถือว่าเป็นการทารุณกรรมสัตว์ตามมาตรา 20

การฆ่าสัตว์เพื่อใช้เป็นอาหาร ทั้งนี้ เฉพาะสัตว์เลี้ยงเพื่อใช้เป็นอาหาร

การฆ่าสัตว์ตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการฆ่าสัตว์และจําหน่ายเนื้อสัตว์ 

การฆ่าสัตว์เพื่อควบคุมโรคระบาดตามกฎหมายว่าด้วยโรคระบาดสัตว์ 

การฆ่าสัตว์ในกรณีที่สัตวแพทย์เห็นว่าสัตว์ป่วย พิการ หรือบาดเจ็บและไม่สามารถเยียวยา หรือรักษาให้มีชีวิตอยู่รอดได้โดยปราศจากความทุกข์ทรมาน 

การฆ่าสัตว์ตามพิธีกรรมหรือความเชื่อทางศาสนา 

การฆ่าสัตว์ในกรณีที่มีความจําเป็นเพื่อป้องกันอันตรายแก่ชีวิตหรือร่างกายของมนุษย์ หรือสัตว์อื่น หรือป้องกันความเสียหายที่จะเกิดแก่ทรัพย์สิน 

การกระทําใดๆ ต่อร่างกายสัตว์ซึ่งเข้าลักษณะของการประกอบวิชาชีพการสัตวแพทย์ โดยผู้ประกอบวิชาชีพการสัตวแพทย์หรือผู้ซึ่งได้รับยกเว้นให้กระทําได้โดยไม่ต้องขึ้นทะเบียนและได้รับใบอนุญาตเป็นผู้ประกอบวิชาชีพการสัตวแพทย์จากสัตวแพทยสภาตามกฎหมายว่าด้วยวิชาชีพการสัตวแพทย์

การตัด หู หาง ขน เขา หรืองา โดยมีเหตุอันสมควรและไม่เป็นอันตรายต่อสัตว์ หรือการดํารงชีวิตของสัตว์ 

การจัดให้มีการต่อสู้ของสัตว์ตามประเพณีท้องถิ่น 
การกระทําอื่นใดที่มีกฎหมายกําหนดให้สามารถกระทําได้เป็นการเฉพาะ 

การกระทําอื่นใดที่รัฐมนตรีประกาศกําหนดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ

ถ้าผิดจริง ประเพณีนี้มีถอย

อาจารย์ประมาณ เห็นว่า หากไม่มีข้อยกเว้นระบุไว้อย่างแน่ชัดเกี่ยวกับประเพณีวัฒนธรรมเช่นนี้ แน่นอนว่า ประเพณีแห่นางแมว อาจเข้าข่ายกระทำความผิด และท้ายที่สุดประเพณีจะหายไป ตอนนี้กฎหมายยังถือว่าใหม่และไม่มีบรรทัดฐานที่ชัดเจนว่าผิด หรือ ถูก แต่หากตอบในความคิดเห็นของนักกฎหมาย เชื่อว่า ประเพณีดังกล่าวมีเหตุและผลมากพอและสมควรที่จะกระทำ

คึกคะนอง ทำมากกว่าประเพณี เข้าข่ายผิดแน่นอน

ทนายประมาณ ยกตัวอย่างกรณีที่ถือว่าเข้าข่ายการทารุณกรรมสัตว์ ให้กับทีมข่าวว่า การจับแมวมาใส่กรง และพยายามทำให้แมวส่งเสียงร้องด้วยวิธีการสาดน้ำเป็นจำนวนมาก จับกระแทก หรือเหวี่ยง โดยที่ไม่ปฏิบัติตามหลักหรือข้อปฏิบัติตามประเพณีวัฒนธรรมที่ส่วนใหญ่ทำ โดยการรดน้ำแต่เบาๆ หรือประพรม ถือว่าเข้าข่ายกระทำความผิดอย่างแน่นอน เนื่องจากมีลักษณะเป็นการทรมานหรือทารุณกรรมสัตว์ตามมาตรา 3 ที่ทำให้สัตว์เกิดความหวาดกลัว และได้รับบาดเจ็บจนทุพพลภาพ หรืออาจมีผลทำให้สัตว์นั้นตายโดยไม่มีเหตุอันสมควร

ซึ่งเชื่อมโยงไปถึงหมวดที่ 5 การป้องกันการทารุณกรรมสัตว์ มาตรา 20 ที่ระบุไว้ว่า ห้ามมิให้ผู้ใดกระทำอันเป็นการทารุณกรรมสัตว์โดยไม่มีเหตุอันสมควร ดังนั้น ผู้กระทำพฤติกรรมดังกล่าวต่อสัตว์ต้องรับโทษตาม บทกําหนดโทษ มาตรา 31 ที่ว่า ผู้ใดฝ่าฝืนมาตรา 20 ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกินสองปี หรือปรับไม่เกินสี่หมื่นบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ

ที่มา http://www.thairath.co.th/content/508322